Een luchtwasser wordt in de veehouderij gebruikt om de uitstoot van geur, fijnstof en ammoniak te verminderen. Voor luchtwassers geldt een verplichte registratie van gegevens. De wetgever heeft namelijk in 2013 bedacht dat een luchtwasser een elektronisch monitoring systeem moet hebben om de goede werking aan te tonen. Op grond van artikel 3.125 lid 5 AB in combinatie met artikel 3.99 AR zijn voorwaarden gesteld waar dit monitoring systeem aan moet voldoen. Bij verschillende opdrachtgevers heb ik mij beziggehouden met luchtwassers. Op dit moment controleer ik voor de ODRN de luchtwassers van diverse bedrijven.

Ik draai al een poosje mee in luchtwasserland en beoordeel onder andere de geregistreerde gegevens van het elektronisch monitoring systeem. Vandaag neem ik je mee naar mijn weerbarstige praktijk. Als een elektronisch monitoring systeem verplicht is, moet je er ook op toezien dat dat systeem voldoet aan de voorschriften inclusief een beoordeling van de geregistreerde gegevens. En die beoordeling blijkt een uitdaging op zich.

Aanlevering data

Ik vraag ondernemers om de data van hun elektronisch monitoring systeem beschikbaar te stellen. Daar begint het al een beetje te wringen. Van de ene ondernemer krijg ik namelijk inloggegevens om via internet de data te downloaden. Van de andere ondernemer krijg ik een mail met databestanden en de laatste ondernemer heeft van de werking van een luchtwasser nog niet zoveel kaas gegeten. Hij moet zijn installateur laten komen om een databestand te laten maken. In het ergste geval ga ik zelf met laptop en USB-sick naar de ondernemer om de data over te nemen.

Datafeest

Uiteindelijk wordt het grootste deel van de opgevraagde data op een of andere manier aangeleverd. Dan begint het feest pas echt. Er bestaan mooie tools om de data van het elektronisch monitoring systeem te beoordelen, maar die tools zijn wel afhankelijk van een goed data format. En omdat de data op zoveel verschillende manieren worden opgeslagen ontbreekt dat format.

Een greep uit mijn praktijk:

 Excel spreadsheet met alle data in kolommen op datum en tijd

 Excel spreadsheet met alle data per onderdeel op een apart tabblad op datum en tijd

 CSV bestand met alle data in één regel

 CSV bestand met alle data van een week als één regel

 CSV bestand met alle data van een week in kolommen op datum en tijd

 PDF bestand met alle data in één bestand

Er wordt dus verre van eenduidig geregistreerd. Maar men voldoet aan de voorschriften als de gegevens zijn geregistreerd zoals geëist voor een elektronisch monitoring systeem.

Van wirwar naar eenduidige data

Ik ga ermee aan de slag, maar dat is niet eenvoudig. Ga er maar aan staan: Het ene systeem schrijft data weg met een punt als decimale scheiding, het andere systeem gebruikt een komma. Het ene systeem schrijft de datum als 40520, het andere systeem als 04-05-2020. Bedenk daarbij dat ondernemers de data van een luchtwasser minimaal vijf jaar moeten bewaren en dat er tenminste 7 parameters zijn die elk uur moeten worden geregistreerd. Per jaar zijn dat 61.320 parameters. Al deze varianten moet ik eerst omzetten naar een werkbare set eenduidige data in bijvoorbeeld Excel. Pas daarna kan ik een analyse maken. Dat overzetten van al die gegevens naar leesbare (bruikbare) data kost erg veel tijd. En tijd is geld. In Nederland zijn we heel goed in het vastleggen van standaarden (normen). Het NNI is er groot mee geworden. Maar ik vraag me serieus af waar de standaard voor dataregistratie van luchtwassers blijft?

Mijn analyse

Met een werkbare set eenduidige data kan ik daadwerkelijk aan de slag. Eerst controleer ik of de data voldoen aan de wettelijk vereiste minimale registratievoorschriften. Daarna beoordeel ik de data inhoudelijk met de parameters uit de leaflet van de betreffende luchtwasser. Met die gegevens maak ik een analyse hoe de luchtwasser functioneert. Is er een functioneel verband tussen bijvoorbeeld pH, geleidbaarheid en spui en daarmee de hoeveelheid afgevangen ammoniak? Hoe is de luchtwasser ingesteld en op welke parameter wordt de luchtwasser gestuurd? Ik stel vast of alles naar behoren functioneert en of er misschien verbetering mogelijk is. Als je namelijk weet hoe de luchtwasser werkt kun je uit de gegevens van het elektronisch monitoring systeem ook achterhalen waar het misgaat.

Ondernemer op het goede spoor

Helaas kom ik in de praktijk veel ondernemers tegen die een luchtwassers alleen zien als middel om een vergunning te krijgen. Zij laten het systeem na installatie aan zijn lot over, dat zie ik terug in mijn analyse van de data. In die situatie ga ik met de ondernemer aan de slag om hem op het goede spoor te zetten. Want een luchtwasser is er natuurlijk niet voor niets. Pas als het systeem op een goede manier werkt ontstaat het gewenste effect voor de omgeving.