In 2011 kwam de regering al met een voorstel van de Omgevingswet. Doel was de regels voor de fysieke leefomgeving vereenvoudigen en samenvoegen. Daardoor zou het aan de ene kant eenvoudiger moeten worden en aan de andere kant ruimte bieden voor lokaal maatwerk. Uitgangspunt van de Omgevingswet is een goede balans vinden tussen beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving.

Een van de grootste veranderingen is dat De Omgevingswet zesentwintig andere wetten vervangt. Dat betekent vereenvoudiging, vermindering en beter op elkaar afgestemde regelgeving. Bestemmingsplannen verdwijnen omdat die van rechtswege overgaan in één omgevingsplan per gemeente. Totdat de gemeenteraad het ‘echte’ omgevingsplan vaststelt, worden bestemmingsplannen maximaal tien jaar als omgevingsplan aangemerkt. In dat omgevingsplan krijgt elke locatie een functie. In het bestemmingsplan noemen we dat een bestemming.

Vergunning van rechtswege niet meer mogelijk
In de Omgevingswet is een vergunning van rechtswege niet meer mogelijk bij overschrijding van de beslistermijn van een reguliere procedure (lex silencio positivo). De gedachte daarachter is dat de Omgevingswet meer vergunningen onder de reguliere procedure brengt die maatwerk vereisen. Daarnaast is in deze Wet voor elke omgevingsplanactiviteit een omgevingsvergunning nodig. Een omgevingsplanactiviteit betekent een vergunningplichtige activiteit die verband houdt met het omgevingsplan.

Invoeringswet Omgevingswet
De Tweede Kamer stemde op 7 maart 2019 in met de Invoeringswet Omgevingswet. Recent deed de Eerste Kamer dit op 11 februari 2020. Deze Invoeringswet is vereist voordat de Omgevingswet daadwerkelijk wordt ingevoerd. De Invoeringswet regelt de overgang van de bestaande naar de nieuwe wetgeving. Dat is noodzakelijk omdat de invoering van de Omgevingswet betekent dat meer dan dertig andere wetten (gedeeltelijk) vervallen of wijzigen. Daarnaast vult de Invoeringswet enkele onderdelen aan op de Omgevingswet.

Toch nog even geduld
De Omgevingswet werd in 2016 in het Staatsblad gepubliceerd maar is nog niet in werking getreden. Men verwacht dat dit per 1 januari 2021 gebeurt. Komende zomer wordt besloten of dat ook daadwerkelijk kan. Dat hangt onder andere af van de implementatie van het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) dat het huidige digitale stelsel volledig moet vervangen. Denk bijvoorbeeld aan ruimtelijkeplannen.nl, omgevingsvergunning-checker, publieke dienstverlening op kaart (PDOK) en wetten.overheid.nl. Doel van het DSO is dat alle digitale informatie over de leefomgeving straks op één plek te vinden is. Via dit Omgevingsloket kan iedereen snel zien wat wel en niet mag volgens de Omgevingswet. Burgers en bedrijven kunnen straks via één digitaal loket een vergunning aanvragen, meldingen doen en de rechtsregels zien voor een specifieke locatie. De inwerkingtreding van de Omgevingswet is verschillende keren opgeschoven doordat het opzetten van het DSO erg duur en tijdrovend blijkt te zijn. Komende zomer wordt duidelijk of 1 januari 2021 haalbaar is. Nog even geduld.